بخشی از تاریخ هنر ایران رفت

 

استادعزت‌الله انتظامی چون دری بی‌همتا سال‌ها بر صحنه‌ی تئاتر و سینمای ایران درخشید و در برهه‌های مختلف تاریخی و به‌مقتضای شرایط همراه مردم شد و با همه‌ی دشواری‌هایی که در این مسیر پیش روی خود می‌دید، جنگید و سربلند بیرون آمد. هرچند حسرت دیدارش روی سن تئاتر، ولو در یک اجرا، برای بسیاری از ما  که روزگار پرشکوه تئاتر را درک نکردیم، تا ابد می‌‌ماند. 

انتظامی از هنرمندانی است که با رفتنشان بخشی از حافظه‌ی تاریخی فرهنگ و هنر این مرزوبوم هم می‌رود.

در تالیف و پژوهش کتاب «جادوی صحنه» که به زندگی تئاتری استاد می‌پرداخت، فرصت گرانبهای دوساله‌ای به من دست داد تا از لحظه‌لحظه عمر پربار او و تجربیاتی که به سالیان کسب کرده بود، بیاموزم و توشه بردارم.

هرگز روایتش از اجرای کرگدن به‌کارگردانی حمید سمندریان در سال ۱۳۵۸در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و بازی در نقش برانژه و لحظه‌ای که همچنان فریاد می‌زد «من کرگدن نیستم» را از یاد نمی‌برم؛ نیز احساس سرمای هانوفر در زمانی که برای یادگیری به آلمان رفته بود و خاطرات شیرین و بیشتر تلخش از تئاترهای فردوسی و سعدی که به‌دست شعبون بی‌مخ در آتش سوخت و ماجراهای حزب توده و فرار نوشین و به‌قول خودش فردوس و لرتا و وسواسی که به‌دلیل انتشار این روایت برای اولین‌بار سراغش می‌آمد و بعد بازنویسی و بازخوانی و بازخوانی و بازخوانی. و در هر بازخوانی به کشف دیگری می‌رسیدیم و نقاطی برایمان روشن می‌شد که پیش از آن برای او هم تاریک بود. و این، لذت هم‌نشینی و پژوهش را دوچندان می‌‌کرد.

انتظامی اهل ادا و اطوار نبود. خودش بود. همانی که بازی می‌کرد، همان را زندگی می‌کرد. خودش می‌شد. خود آن به قول خودش رلی که گرفته بود. او بر پرده و صحنه جادو می‌کرد. و تاثیر جادویی‌اش را می‌گذاشت.

انتظامی از آن دسته هنرمندانی است که به حرفه‌ی بازیگری اعتبار بخشیده است، چندان که امروز وقتی می‌خواهند از این حرفه سخن به میان بیاورند، لامحاله نام او به ذهن متبادر می‌شود. هرچه باشد، انتظامی هنرمندی بوده که به بازیگری در ایران عزت داده است. حرفه‌ای که مدت‌ها چیزی بیش از تقلایی سرگرم‌کننده به حساب نمی‌آمد، با تلاش انتظامی و هم‌نسلان او و درخشش خیره‌کننده‌شان بر صحنه‌ی تئاتر و مقابل دوربین سینما شأنی هنری به خود گرفت.

اکنون ما میراث‌دارن این هنر باید بیش از گذشته امانت‌دار میراث گرانبهایی باشیم که امثال انتظامی برایمان به یادگار گذاشتند و قدر بیشتری نهیم.

ضایعه‌ی بزرگ از دست دادن این هنرمند یکتا، عزت تئاتر و سینما را به جامعه‌ی هنری، همسرش بانو فلور انتظامی و فرزندانش آقایان مجید، رامین و شهاب انتظامی و دیگر بازماندگانش تسلیت می‌گویم.

اعظم کیا‌ن‌افراز