شب والونیه*

نام کتاب: شب والونیه*

نوبت چاپ: اول - ۱۳۹۸

نام نویسنده: اریک امانوئل اشمیت

نام مترجم: ملیحه میرصفی‌فرد

شابک:

تیراژ:

تعداد صفحات: 126

دسته: نمايشنامه‌

نام انتشارات: افراز

قیمت: 220000

توضیحات

اشمیت نویسنده ،فیلم‌ساز و فیلسوفِ شهیر فرانسوی-بلژیکی است.

او درسال 1968 موفق به اخذ دکترای فلسفه شد. همچنان که خودش اظهار دارد، صاحب دیدگاهی اومانیستی است و اتفاقا به واسطه همین جنس نگاه به عنوان یک مسیحی چندان که باید به مذهب گرایش نشان نمی‌دهد؛ بلکه به فلسفه‌ی دین از آن حیث که مبتنی بر فطرت انسانی است توجه دارد. چنان که از کُنه‌ی زندگی هر نویسنده، ردپایی در سبک‌ومحتوای اثر یافت می‌شود، درمورد اشمیت نیز همین قانون حکم‌فرماست. نویسنده‌ای که زندگی و تحصیلاتش را در فضایی بی‌دین سپری کرد اما خاطره‌ی صحرای هوگار(صحرایی که در آن بی آب‌وغذا گم شد و نجات خود را متکی بر اراده‌ی موجودی متعالی قلمداد کرد) برای او حکم باغبانی را داشت که پندار روح و قلب (اعتقاد به مجردات) را در ضمیر ناآگاهش کاشت. بنابراین دور از ذهن نیست که شیوه‌ی رواییِ این نویسنده میانِ کلاسیک و مدرن، سیال باشد؛ هم‌چنان که در این اثر شخصیتِ اسطوره‌ای دون‌خوان (اولین بار در نمایشنامه ای از tirso de molina حضور میابد) را بازنویسی می‌کند که در واقع فاکتور‌های درونی این شخصیت از جمله اغوا کردن زنان، نفی قوانین اخلاقی و چالش بر اقتدار خدا، بستر مناسبی از قصه را فراهم می‌سازد که نویسنده به واسطه آن می‌تواند دِین خود به اصل روایت‌گرِ نمایشنامه را ادا کند و با خاطری آسوده، تریبون را در اختیار فیلسوف پنهان در عنوان نمایشنامه‌نویس بسپارد، تا از دیدگاه خود درباره‌ی قدرت فزاینده تنفر و چیزی که خود از آن به عنوان فلسفه‌ی اغواگری یاد می‌کند سخن بگوید ، همین‌طور مسئله‌ی عشق به عنوان عنصری رهایی‌بخش؛ شاید از این‌ جهت که عشق در هنگامه متوجه خود و نیازهای خود بودن به غایت افلاطونی و خصلت آزادی‌بخشِ خود وصول نمی‌یابد و قهرا آن‌چه در جهان مدرن امروز حاکم است بیش از آن‌که معطوف به خوشبختیِ دیگری گردد، منوط به تن، معامله قدرت در تعاملات انسانی و نتیجا حصول قربانی است، قربانی‌ای که خود به آن‌چه به‌خاطرش قربانی شده عشق می‌ورزد و چیزی والاتر از آن را پذیرا نیست.

📌درباره‌ی روایت:

ماجرا با یک محاکمه به معنای کلاسیکِ آن آغاز می‌شود. پنج زن که معتقدند از طرف شخصی که به او عشق می‌ورزیدند اغوا شده و مورد تجاوز قرار گرفته‌اند، در یک قصر قدیمی در حومه‌ی نرماندی(valognes) بدون آن‌که بدانند چرا، در جریان یک ملاقات قرار می‌گیرند که درواقع طرح‌ریزیِ نقشه‌ی یک محاکمه است. محاکمه‌ای که توسط میزبان این ملاقات، دوشس، تدارک دیده شده .او طبق سنتی خانوادگی هم‌زمان با طاووس خودش به دنیا آمده وقتی پرنده را در حال احتضار میابد، متوجه سالخوردگی و کین‌ی کهنه‌ی بی‌جواب زندگی‌اش می‌شود. جنایتی که بی‌جواب مانده و حالا متوجه تنها دختر کم‌سن‌وسال خودش نیز شده است؛ آن‌ها در جریان این مهمانی که بدل به یک دادگاه شده تصمیم می‌گیرند که بهترین مجازات برای مرد سرکش و زن‌واره‌ای که قاتل روح و لطافت قربانیان بسیاری شده، تعهد است.

ازدواج با دختر دوشس ، تازه قربانی زیبا و رنجور از عشق نافرجامِ دون‌خوان. اما درجریان این محاکمه متوجه می‌شوند دون خوان درپی حوادثی که در والونیه برایش اتفاق افتاده، کاملا خصایصی که او را لایق مجازات می‌کند از دست داده. بنابراین مجرم بری از عوامل اتهام را چاره ای جز آزادی نیست.

📎 برشی از متن نمایشنامه:

دون‌ژوان:من می‌خواهم تو خوشبخت شوی.

آنجلیک:من مردی را نمی‌خواهم که هدفش خوشبخت کردن من باشد، من مردی می‌خواهم که جاه‌طلب، مغرور، خودخواه و حسود باشد. می‌خواهم که مرا به خاطر خودش دوست داشته باشد. می‌خواهم برای خوشبخت شدن خودش به سمت من بیاید.

دون ژوان:اما این عشق نیست.

آنجلیک:عشق برای من این‌گونه است، عشق خودخواهانه. این چیزیست که من در ازای عشق می‌خواهم.

از اینجا بروید. حالا دیگر می‌دانم برای چه با من ازدواج خواهید کرد. خیلی هدف والایی دارید؛ ولی برای من منزجر کنندست. ترجیح می‌دهم بدبخت باشم تا اینکه اینطور خوشبخت شوم.

دونژوآن:آنجلیک... من می‌توانستم دوستت داشته باشم.